Все что вы хотели узнать и спросить о ваших пенсионных делах - 27«Руднет» продолжает знакомить рудничан с последними данными АО «Единый накопительный пенсионный фонд», которые мы начали публиковать с мая 2016 года. В течение всего этого времени ежемесячно публиковалось по две-три полезной информации, которые можно найти в нашем архиве. Сегодня вы можете ознакомиться (на двух языках) с новым информационным материалом специалистов ЕНПФ.
Зейнетақы капиталын сақтау және көбейтуБүгінгі таңдағы өзекті тақырыптардың бірі қазақстандықтардың зейнетақы жинақтарының инвестициялық табысы болып отыр. Салымшылардың жеке зейнетақы шоттарына аударатын жарналары сомасындағы табыс Сіз бен біздің зейнетақымыздың жинақтаушы бөлігін құрайды. «Зейнетақымен қамсыздандыру туралы» ҚР Заңының 35-бабына сәйкес Ұлттық Банк инвестициялайтын қазақстандықтардың зейнетақы жинақтарына табыс тұрақты түрде түсіп тұрады: күн сайын әрбір қаржы күнінің соңында қаражаттарға оны тауысқанға дейін, яғни егер адам зейнетке шықса да және оны алып жүрсе де, оның әлі де түртілмеген жинақтарына инвестициялық табыс есептеле береді. Осылайша, егер адам ұзақ уақыт бойы ешқандай аударымдар жасамаған болса, ол бәрібір инвестициялық табыс ала береді.
БЖЗҚ осыған орай қызықты бір оқиғамен бөлісті: осыдан біраз уақыт бұрын Қордың операциялық залына жас жігіт жаңадан жұмысқа орналасқандықтан өз зейнетақы шартын жаңартуға келген. Ол бұған дейін екі жыл бойы жұмыссыз жүрген екен және сәйкесінше оның шотына жарналар түспеген. Оның өз есептері бойынша оның жеке зейнетақы шотында 600 мыңнан астам теңге болуы керек еді. Алайда үзінді көшірмені алған жас жігіт біршама таңырқау күйде қалды: жұмыссыз жүрген көптеген айлар ішінде оның шотындағы зейнетақы жинақтары 120 мыңға ұлғайған.
Есептелген инвестициялық табыс туралы ақпаратты бірнеше тәсіл арқылы алуға болады: яғни үзінді көшірмені Қорға келіп өтініш білдіре отырып немесе электрондық не кәдімгі пошта арқылы және сайт не ENPF ұялы қосымшасы арқылы да алуға болады. Сонымен қатар электрондық цифрлық қолтаңба бар болса, электрондық үкімет порталы арқылы да алуға болады.
Бұл жағдайда математиктердің сөзімен алатын болсақ инвестициялық табыстың мөлшері тұрақты шама емес, ол тек бірнеше ауысымға байланысты болады. Біріншіден, салымшылардың зейнетақы жинақтарына салған бағалы қағаздардың қалай іске асырылғанына байланысты болса, екіншіден, жинақтардың өз мөлшеріне байланысты болады, яғни жинақ неғұрлым көп болса, әрі оны толтыру кезеңділігі тұрақты болса, соғұрлым есептелетін инвестициялық табыс та жоғары болады.
Жыл басында отандық БАҚ-та кейбір салымшылардың ЖЗШ-сында «инвестициялық табыс» бағанында теріс мәндердің болғаны туралы ақпарат шыққан болатын. БЖЗҚ инвестициялық табыс қаржы нарығында сатып алынатын қаржы құралдарының нарықтық құнына, шетелдік валюта бағамының құбылмалығына байланысты өзгереді деп хабарлады. Осылайша, инвестициялық табыс шамасы нарықтық жағдайға байланысты ұлғаю жағына, сондай-ақ азаю жағына қарай өзгертілуі мүмкін.
Мұндай құбылу әдетте қысқа мерзімді кезеңдерде байқалады, әрі ол уақытша болып тұратын жәйт. БЖЗҚ-да шоттарға қызмет көрсетілген уақытта жиналған инвестициялық табыстың көлемі жақсы. 2017 жылғы 1 ақпандағы жағдай бойынша (жыл басынан бастап) ол 10,79 млрд. теңге болды.
Зейнетақы активтері бойынша инвестициялық портфель осындай тәуекелдерді азайту үшін түрлендірілген, яғни тәуекел мен табыстылықты есепке алғанда түрлі қаржы құралдарының көп мөлшерінен құралған. «БЖЗҚ» АҚ баспасөз қызметінің деректері бойынша жыл басында валютаға бөлінген зейнетақы активтері: активтердің 76,98%-ы теңгеге және шамамен 23%-ы шетелдік валютаға үлестірілген. Бірақ бұдан әрі сенімгерлік басқарушы ретінде Ұлттық Банк зейнетақы жинақтары бір ғана валютада тұрмау үшін соңғының үлесін 30%-ға дейін көтеруді жоспарлап отыр.
Сондай-ақ, кез келген инвестициялық сценарийде зейнетақы төлемдеріне құқық алу кезіндегі инфляция деңгейі ескеріле отырып, зейнетақы жарналарының сақталуына мемлекеттің кепілдік беретінін еске сала кетейік («Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы» заңның 5-бабы). Басқа сөзбен айтқанда төлем алуға құқығы туындаған кезде әрбір алушыға жинақтаушы зейнеиақы жүйесіндегі бүкіл кезеңіндегі табыстылығы мен инфляция деңгейі есептелетін болады, егер зейнеақы жинақтарының табыстылығы инфляция деңгейінен төмен болса, мемлекет осы айырманы өтейді.
Қайта есеп алу үшін тұрғылықты жері бойынша ХҚО-ға («Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорация» КЕАҚ бөлімшесі) барып өтініш және жеке басын куәландыратын құжатының көшірмесін, салыстырып тексеру үшін оның түпнұсқасын, тұрғылықты жері бойынша тіркелгенін растайтын құжатты, банк шотының нөмірі туралы мәлімет беру керек.
Сохранность и приумножение пенсионного капиталаОдной из актуальных тем сегодня является инвестиционный доход пенсионных накоплений казахстанцев. Дело в том, что этот доход в сумме с перечисляемыми вкладчиками взносами на индивидуальных пенсионных счетах составляют нашу с вами накопительную часть пенсии. Доход на пенсионные накопления казахстанцев, инвестируемые Национальным Банком в соответствии со статьей 35 Закона РК «О пенсионном обеспечении», начисляется постоянно: ежедневно в конце каждого финансового дня на средства до их исчерпания, то есть, даже если человек вышел на пенсию и уже получает ее, на его еще нетронутые накопления продолжает начисляться инвестдоход. Также если человек долгое время не делал никаких отчислений – он все равно получает инвестиционный доход.
В ЕНПФ поделились интересным случаем по данному поводу: недавно в операционный зал Фонда пришел молодой человек, чтобы обновить свой пенсионный договор – наконец устроился на работу. До этого два года он был безработным и, соответственно, взносов не делал. По его собственным расчетам, на его индивидуальном пенсионном счету должно было быть не более 600 тысяч тенге. Но получив выписку, он был приятно удивлен: за много месяцев его неактивности его пенсионные накопления увеличились более чем на 120 тысяч и составили более 720 тысяч тенге.
Напомним, что получить выписку с информацией о начисленном инвестиционном доходе можно несколькими способами: при личном обращении в офисе Фонда, посредством электронной и традиционной почты, через сайт или мобильное приложение ENPF. А также через портал электронного правительства при наличии электронной цифровой подписи.
Размер инвестдохода, как бы выразились в данном случае математики, не является константой (постоянной величиной), так как зависит от нескольких переменных. Во-первых, от того, как сработали те или иные ценные бумаги, в которые были вложены пенсионные накопления вкладчиков. Во-вторых, от размера самих накоплений – чем больше накоплений и насколько постоянна периодичность их пополнения, тем выше начисляемый инвестиционный доход.
В начале года в отечественных СМИ прошла информация о том, что на ИПС у некоторых вкладчиков в графе «инвестиционный доход» были отрицательные значения. В ЕНПФ сообщили, изменение инвестиционного дохода зависит от рыночной стоимости финансовых инструментов, приобретаемых на финансовом рынке, от волатильности курсов иностранных валют. Таким образом, величина инвестиционного дохода может изменяться, как в сторону увеличения, так и в сторону уменьшения в зависимости от рыночной ситуации.
Подобные колебания наблюдаются, как правило, в краткосрочном периоде и являются временными. Объем накопленного за время обслуживания счетов в ЕНПФ инвестиционного дохода остается положительным. И уже по состоянию на 1 февраля 2017 года (с начала года) он составил 10,79 млрд. тенге.
Инвестиционный портфель по пенсионным активам именно для уменьшения подобных рисков диверсифицирован, то есть составлен из большого количества различных финансовых инструментов с учетом риска и доходности. По данным пресс-службы АО «ЕНПФ», на начало года пенсионные активы в разрезе валют распределены следующим образом: 76,98% в тенге и порядка 23% в иностранной валюте. Но в дальнейшем Национальный банк, как доверительный управляющий, планирует увеличить долю последних до 30%, чтобы пенсионные накопления не содержались только в одной валюте.
Стоит отметить, что при любом инвестиционном сценарии сохранность пенсионных взносов с учетом уровня инфляции на момент получения права на пенсионные выплаты гарантирована государством (с.5 Закона «О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан»). Иными словами, при наступлении права на выплаты каждому получателю индивидуально рассчитывается доходность и уровень инфляции за весь период нахождения в накопительной пенсионной системе, и если доходность пенсионных накоплений ниже уровня инфляции, государство эту разницу возместит.
Для того, чтобы получить перерасчет, необходимо обратиться в ЦОН (отделения НАО «Государственная корпорация «Правительство для граждан») по месту жительства и предоставить заявление, копию документа, удостоверяющего личность и оригинал для сверки, документ, подтверждающий регистрацию по постоянному месту жительства, сведения о номере банковского счета.
���������� dle �������������� ������� ������ ��� ���